Hawar (Plague)
Pengenalan
Hawar adalah jangkitan wabak secara semulajadi yang
melibatkan tikus berlaku di merata tempat di seluruh dunia. Penyakit epidemik
akut yang melibatkan tikus dan roden liar berlaku di bahagian tengah, timur dan
selatan Afrika, Amerika Selatan, bahagian barat Amerika Utara dan di sebahagian
besar Asia.
Di sesetengah kawasan, kontak antara tikus hutan dan
tikus rumah biasa berlaku dan boleh menyebabkan kes jangkitan manusia dan
kadang-kala menjadi wabak.
Agen
penyebab: Yersinia
pestis
Cara
jangkitan: Jangkitan kutu yang
menular dari tikus ke haiwan lain dan manusia. Jangkitan manusia ke
manusia tidak berlaku kecuali semasa wabak pneumonik, apabila titisan cecair
pernafasan daripada pesakit menjangkiti orang lain semasa berdekatan.
Wabak juga boleh merebak melalui sentuhan dengan
objek yang tercemar (contoh: tisu/tuala), atau cecair atau nanah haiwan yang
dijangkiti.
Tempoh
pengeraman: 1 hingga
7 hari
Pelancong adalah berisiko rendah. Walau bagaimanapun
perjalanan ke kawasan dimana penyakit hawar biasa berlaku (endemik) di kawasan
luar bandar mempunyai risiko, terutamanya jika berkhemah atau memburu atau jika
tersentuh tikus.
Tanda
dan Gejala
v Demam
v Batuk
v Bengkak yang sakit di pangkal peha, leher dan
ketiak
v Muntah
Jangkitan
terbahagi kepada 3 jenis:
Hawar Bubonik: Berpunca dari gigitan kutu yang dijangkiti menyebabkan radang pada kelenjar limfa (limfadenitis) dan sekitar kelenjar limfa. Ciri utama: Bengkak yang sakit dan bernanah.
Hawar Septisemik: Merebak dari wabak bubonik atau berlaku semasa ketiadaan limfadenitis. Jangkitan menular ke dalam aliran darah menyebabkan keradangan di selaput otak (meningitis), renjatan endotoksid dan pendarahan yang teruk akibat Penggumpalan Intravasel Tersebar (Disseminated Intravascular Coagulation - DIVC).
Hawar Pneumonik: Jangkitan boleh menular ke paru-paru dan menyebabkan pneumonia yang teruk. Pesakit boleh merebakkan penyakit melalui titisan cecair pernafasan. Individu yang terkena titisan/cecair tersebut boleh mendapat jangkitan paru-paru.
Komplikasi
Tanpa rawatan segera dan berkesan, 50 hingga 60%
dari kes boleh membawa maut.
Kesan septisemik yang tidak dirawat boleh
menyebabkan renjatan endotoksid dan Penggumpalan Intravasel Tersebar (Disseminated
Intravascular Coagulation - DIVC) manakala pneumonia teruk berlaku
semasa wabak pneumonik.
Rawatan
Rawatan
khusus: Streptomisin
adalah disarankan. Ubat lain termasuklah gentamisin, tetrasiklin dan
kloramfenikol.
Pencegahan
Jika anda melawat kawasan yang dijangkiti:
v Elakkan memegang tikus yang hidup atau mati
v Elakkan berada di tempat yang sesak
v Elakkan gigitan kutu dengan menggunakan repelan dan
racun serangga
v Elakkan mengendali tikus mati dan laporkan kepada
pihak kesihatan jika terjumpa tikus mati
v Jika anda berhubungan dengan orang yang dijangkiti,
elakkan menyentuh cecair tubuh pesakit dan dapatkan rawatan awal
v Simpan dan lupuskan sisa makanan/sampah dengan betul
supaya tikus tidak mencerobohi makanan dan tempat tinggal anda.
Rujukan / sokongan:
v International Travel & Health, WHO 2006
v Control of Communicable Diseases Manual, 18th
Edition by David L. Heymann, MD, Editor, 2004
Rujukan : HAWAR
No comments:
Post a Comment